Województwo Małopolskie po raz kolejny włącza się w obchody Europejskiego Zielonego Tygodnia – Green Week 2020, którego głównymi tematami są natura i bioróżnorodność oraz ich wpływ na społeczeństwo i ekonomię. Gminni ekodoradcy z całej Małopolski jako partnerzy projektu LIFE IP MAŁOPOLSKA w okresie do 23 października br. zachęcają społeczność lokalną do zapoznania się z zagrożeniami związanymi z utratą bioróżnorodności, degradacją środowiska naturalnego oraz promują ekologiczny styl życia.
Natura ma znaczenie
Bioróżnorodność to zróżnicowanie życia na Ziemi. Ta sieć żywych organizmów jest sercem natury – filtruje wodę, którą pijemy, zapyla uprawiane przez nas rośliny, oczyszcza powietrze, którym oddychamy, użyźnia glebę oraz zaopatruje nas w lekarstwa i wiele podstawowych surowców dla przemysłu. Ekosystemy dostarczają kluczowych usług, które są niezbędne do podtrzymywania podstaw naszego życia. Niszcząc bioróżnorodność, niszczymy cały system, podcinając tym samym gałąź, na której siedzimy. Uszkodzone ekosystemy są bardziej wrażliwe i mają ograniczoną zdolność radzenia sobie z ekstremalnymi zdarzeniami oraz nowymi chorobami. Dobrze zrównoważone ekosystemy chronią nas natomiast przed niespodziewanymi katastrofami.
Ekosystemów i bioróżnorodności potrzebujemy do harmonijnego życia, a ich utrata jest niebezpieczna i wiąże się z:
• problemem klimatycznym, bo niszczenie ekosystemów i gleby przyspiesza proces globalnego ocieplenia,
• problemem gospodarczym, ponieważ kapitał naturalny zapewnia zasoby niezbędne dla przemysłu,
• problemem bezpieczeństwa, ponieważ utrata zasobów naturalnych może prowadzić do konfliktów, szczególnie w krajach rozwijających się,
• problemem bezpieczeństwa żywnościowego, ponieważ owady zapylające i organizmy żyjące w glebie odgrywają istotną rolę w naszym systemie żywnościowym,
• problemem zdrowotnym, ponieważ natura dba o poprawę jakości powietrza, wody i gleby, dzięki czemu jesteśmy mniej narażeni na zanieczyszczenia, a także chłodzi nasze miasta,
• problemem etycznym, ponieważ utrata bioróżnorodności uderza najmocniej w najbiedniejszych, zwiększając tym samym nierówności społeczne,
• problemem międzypokoleniowym, ponieważ zabieramy naszym potomkom zasoby niezbędne do prowadzenia spełnionego życia,
• problemem moralnym, ponieważ nie powinniśmy niszczyć żywej planety.
Zbiorowy wpływ na naturę jest bezprecedensowy w historii naszej planety. W 2019 r. Dzień Długu Ekologicznego – czyli dzień, w którym wykorzystaliśmy więcej zasobów niż Ziemia jest w stanie uzupełnić w ciągu roku – przypadł 29 lipca.
Ponad jedna trzecia powierzchni lądowej Ziemi oraz prawie trzy czwarte zasobów słodkiej wody są obecnie przeznaczane na uprawy lub hodowlę. Około 70 % leków przeciwnowotworowych to produkty naturalne lub syntetyczne inspirowane naturą. Utrata różnorodności biologicznej oznacza utratę niezliczonych leków, zanim zostaną one nawet odkryte – a tym samym nieodwracalną stratę dla ludzkości.
Czy wiesz, że…?
Działalność człowieka doprowadziła już do znaczących zmian w trzech czwartych środowiska lądowego i dwóch trzecich środowiska wodnego. Wydobywanie i przetwarzanie surowców oraz produkcja paliw i żywności odpowiada za 90 % strat w bioróżnorodności, a także połowę całkowitej emisji gazów cieplarnianych. Obecnie potrzebowalibyśmy 1,6 -krotności Ziemi, aby zaspokoić nasze coroczne potrzeby.
Dlaczego tracimy bioróżnorodność?
Główną przyczyną kryzysu klimatycznego i ekologicznego są niezrównoważone pod względem ekologicznym modele produkcji i konsumpcji. Skumulowany wpływ modelu ekonomicznego, w którym projektujemy, wytwarzamy, używamy, a następnie wyrzucamy zamiast wykorzystać ponownie lub poddać recyklingowi, ma niezamierzone skutki uboczne. W Europie główną przyczyną utraty bioróżnorodności jest zmiana sposobu użytkowania gruntów. Metody stosowane w rolnictwie i leśnictwie stały się bardziej intensywne i obejmują większą ilość dodatków chemicznych, mniej przestrzeni między polami oraz mniejsze zróżnicowanie upraw. Brak zróżnicowania oznacza na przykład znacznie mniej owadów, a w efekcie mniej ptaków. Istotnym czynnikiem są również dotacje związane z produkcją, skłaniające do przedkładania ilości nad jakość i różnorodność. Miasta i obszary miejskie uległy znacznemu rozbudowaniu, co skutkuje szczelnym pokryciem gleby i mniejszą ilością przestrzeni dla natury. A gdy na terenach rolniczych i miejskich brak miejsca na przyrodę, następuje zanik różnorodności biologicznej. Znaczna część obywateli i przedsiębiorstw nie zdaje sobie sprawy z zakresu, w jakim nasze społeczeństwo uzależnione jest od bioróżnorodności.
W jaki sposób możemy temu zapobiec?
Naukowcy twierdzą, że następne 10 lat będzie miało kluczowe znaczenie. Potrzebujemy głębokich zmian w sposobie życia i prowadzenia działalności gospodarczej, począwszy od naszego systemu energetycznego i sposobu wykorzystywania gruntów po budynki, miasta, transport i żywność. Musimy zbliżyć się do osiągnięcia neutralności degradacji gruntów do 2030 r. oraz neutralności węglowej do 2050 r. lub wcześniej. Europejskie „zielone porozumienie” jest odpowiedzią Unii Europejskiej na ten kryzys. Wiele rozwiązań jest już dostępnych, lecz musimy zastosować je na szerszą i większą skalę. Musimy je wdrożyć szybko, wykorzystywać czystsze źródła energii, ograniczyć wylesianie, lepiej zarządzać gruntami i przejść na zrównoważone ekologicznie rolnictwo. Musimy radykalnie ograniczyć emisję dwutlenku węgla i zacząć usuwać go z atmosfery. Proces fotosyntezy przeprowadzany przez rośliny i plankton jest najlepszą dostępną technologią usuwania dwutlenku węgla, więc powinniśmy chronić i odbudowywać ekosystemy oraz zapobiegać ich niszczeniu. Potrzebujemy transformacji, która nikogo nie pomija, aby uniknąć sytuacji, w której ludzie bardziej będą obawiać się proponowanych działań niż skutków zmian klimatycznych.
Ogłoszenie:
Wójt gminy Gdów serdecznie zaprasza na badania spirometryczne, które odbędą się 06.10.2020 i 19.10.2020 r. w godzinach 9:00-15:00 przy Urzędzie Gminy Gdów. Badanie spirometryczne mierzy objętość oraz przepływ powietrza w płucach i oskrzelach. Ma za zadanie wykryć choroby takie jak Astma i POCHP czyli obturację płucną. Osoby zainteresowane badaniem zgodnie z wymogami sanitarnymi muszą przyjść w maseczce.
Wydarzenia organizowane są w ramach projektów pn. „Wymiana starych kotłów, pieców w gospodarstwach domowych z terenu Gminy Gdów na nowe urządzenia grzewcze na paliwa stałe” oraz „Wymiana starych kotłów, pieców w gospodarstwach domowych z terenu Gminy Gdów na nowe urządzenia grzewcze na gaz lub biomasę” współfinansowanych przez Unię Europejską z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.
Opracowała Anna Osielczak na podstawie „Działania w obronie interesów natury – Kompendium informacyjne” wydanego przez Komisję Europejską
