W sylwetce zabudowań kościoła parafialnego w Gdowie zachodziły ostatnio zaskakujące zmiany – najpierw z wieży zniknęło zwieńczenie, a zamiast niego pokazały się rusztowania. Po kilku miesiącach prac na szczycie zabłysnął nowy piękny hełm.
Remont kościelnej wieży zaplanowany był już kilka lat temu, starał się o niego poprzedni proboszcz gdowskiej parafii śp. Stanisław Bętkowski. Jego następca, ks. kanonik Bogusław Seweryn otrzymał uzgodniony z konserwatorem zabytków projekt we wrześniu ubiegłego roku. Wtedy remont wieży, dachu i elewacji kosztować miał około 1 miliona zł, a takiej kwoty parafianie nie byliby w stanie zebrać. Ubiegano się więc o dotacje m.in. z KGHiM Polska Miedź, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych czy Urzędu Marszałkowskiego, niestety odpowiedzi były negatywne. Ciężar pokrycia kosztów prac podjęli parafianie, jednak własnymi siłami nie da się sfinansować wszystkich robót. Z zaplanowanego remontu kościelnego dachu, pokrytego spękaną już dachówką i zniszczonej elewacji trzeba będzie na razie zrezygnować.
– Byłoby lepiej zrobić od razu cały remont, choćby ze względu na to, że nie trzeba by ponownie ustawiać rusztowania – mówi Janusz Wiśniewski z firmy Wiśniewscy Dachy w Ciężkowicach, która prowadzi prace. – Poza tym wciąż drożeją materiały – cena drewna skoczyła kilkakrotnie, znacznie podrożała też blacha, więcej płaci się za transport, za robociznę itp., więc koszty idą w górę.
Remont kopuły na wieży, liczącej od podstawy do hełmu 21 m, a do szczytu – kolejnych 8 m, był po prostu konieczny.
– Cała drewniana konstrukcja była zbutwiała, jeszcze trochę, a by się zawaliła. Blacha się rozchodziła. Nic dziwnego, bo ostatni remont wieży był przeprowadzany w roku 1939 – znaleźliśmy metalową tabliczkę, na której było też umieszczone nazwisko wykonawcy – nazywał się Koza i pochodził z okolic Gdowa – mówi p. Wiśniewski.
Prace, które rozpoczęły się tuż po świętach wielkanocnych dobiegły końca w czerwcu. – Należy podkreślić ogromne zaangażowanie parafian, wspierających finansowo dzieło renowacji, którzy na ten cel w ciągu 18 miesięcy złożyli 280 000 zł – zaznacza ks. Bogusław Seweryn. Choć pierwszy etap remontu zakończono, zbiórka trwa nadal. Rozprowadzane są m.in. cegiełki na kontynuowanie prac.
Podczas już zakończonych wymieniono drewnianą konstrukcję zwieńczenia, cynkową blachę na małej i dużej „cebuli” zastąpiono trwalszą, miedzianą, odnowiono krzyż i kulę. W starej, wbrew oczekiwaniom nie znaleziono tzw. kapsuły czasu, natomiast w nowej, uroczyście zaprezentowanej parafianom 13 czerwca, umieszczony został m.in. przeznaczony dla potomnych tekst, podpisany w kościele przez gospodarzy gminy, parafii oraz zaproszonych gości.
Na wieczną rzeczy pamiątkę spisano z okazji ukończenia remontu kopuły wieży Sanktuarium Matki Bożej Gdowskiej
„Działo się to Roku Pańskiego 2022, dnia 13 czerwca, w Rzymskokatolickiej Parafii p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gdowie, która obejmowała miejscowości: Bilczyce, Fałkowice, Gdów, Podolany, Stryszowa, Zagórzany, Zalesiany, Zręczyce, gdzie kościołem filialnym był kościół pw. św. Brata Alberta w Zagórzanach, w roku Jubileuszu 750-lecia lokacji Gdowa, kiedy trwał 113 dzień agresji Rosji na Ukrainę, a w naszej Ojczyźnie po ponad dwóch latach ogłoszono zakończenie epidemii koronawirusa.
Na Stolicy Piotrowej zasiadał papież Franciszek, Archidiecezją Krakowską zarządzał Jego Ekscelencja Arcybiskup Marek Jędraszewski, biskupami pomocniczymi byli: bp Damian Muskus, bp Janusz Mastalski, bp Robert Chrząszcz, dziekanem dekanatu Niegowić był ks. kanonik Robert Jończyk, proboszczem parafii p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ks. kanonik Bogusław Seweryn, wikariuszami parafii byli: ks. Piotr Studnicki III i ks. Bartłomiej Grociak, w duszpasterstwie pomagali: ks. kanonik Stanisław Jarguz, emerytowany proboszcz parafii Gdów, oraz siostry ze Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi: s. Krystyna Marut, s. Beata Sroka i s. Sylwia Olejarz. Przewodniczącym Parafialnej Rady Duszpasterskiej był p. Marek Rozwadowski.
Urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pełnił Andrzej Duda, Wojewody Łukasz Kmita, Starosty Powiatu Wielickiego Adam Kociołek, Wójta Gminy Gdów Zbigniew Wojas, Przewodniczącym Rady Gminy był Tadeusz Ciężarek, a sołtysem Gdowa Zbigniew Gumułka. Posłami na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z naszej ziemi byli: Urszula Rusecka, Rafał Bochenek i Władysław Kosiniak-Kamysz.
W dniu tym zakończono remont kopuły wieży kościoła i do kuli na iglicy wieży w kapsule czasu złożono odpowiednie dokumenty i monety na wieczną chwały pamiątkę.”
Poza tym pismem w kapsule czasu znalazły się również m.in. aktualne monety oraz wydawnictwa: gazeta parafialna „U naszej Pani Gdowskiej”, „Dziennik Polski” i „Mój Gdów”, a także medal wybity na rocznicę lokacji Gdowa. Jest też dokument szczegółowo opisujący okoliczności remontu i wymieniający jego projektantów i wykonawców.
Od poprzedniego remontu kościelnej wieży minęły 83 lata – następny, jeśli nie będzie dziejowych zawieruch, przypadnie prawdopodobnie na początku XXII wieku. Wtedy po większości z nas zostanie już tylko wspomnienie. Ale ci, którzy zdemontują i otworzą kulę z gdowskiej wieży, poznają szczegóły z naszej historii.
Barbara Rotter-Stankiewicz
Parafia w Gdowie istniała już w XIII wieku. Murowany kościół ufundował prawdopodobnie król Władysław Warneńczyk w podzięce za uratowanie życia. Żródła historyczne datują powstanie budowli na lata 1325-1327. Z tego czasu zachowały się gotyckie części murów obecnego kościoła. Świątynia była wielokrotnie przebudowywana w XVIII i XIX wieku. Czworoboczna wieża z XII-XIII w., w której zawieszony jest dzwon Bernard pochodzący z roku 1462, a więc starszy od dzwonu Zygmunta, została przyłączona do kościoła po roku 1790. W latach 1994-1996 dobudowano do świątyni dwie nawy boczne.
Z XIV w. zachowała się gotycka zakrystia, kruchta, część murów. Cenna jest również barokowa ambona i marmurowa chrzcielnica. W późnobarokowym ołtarzu z lat 1740-50 widnieje łaskami słynący obraz Matki Bożej Gdowskiej, ozdobiony koronami papieskimi; od roku 2001 świątynia ustanowiona została sanktuarium maryjnym.
