Fundatorami kapliczki w Książnicach byli Anna i Rafał Pilchowie. Powstała w roku 1875 r., jako wotum wdzięczności za dar życia ich dzieci: Tekli, Stanisława i Jakuba. Znajdziemy tu figury wielu świętych. Są między innymi Archanioł Rafał, Matka Boża, św. Józef, Tekla, Anna, Katarzyna i Stanisław.
Niezwykle okazała, jedna z najwyższych w powiecie wielickim. Licząca niemal 150 lat, z trzema „piętrami”, licznymi figurami, zwieńczona krzyżem. Kapliczka Matki Bożej Różańcowej z Dzieciątkiem w Książnicach z 1875 roku, bo o niej mowa, odzyskała swój dawny blask. Finałem tegorocznego remontu było poświęcenie 6 grudnia 2023 r., które zgromadziło mieszkańców wioski i zaproszonych gości.
– Książniczanie byli bardzo przyjaźnie nastawieni do tej konserwacji i bardzo się z niej cieszyli. Pogoda sprzyjała, bo gdy jest zbyt gorąco, kamień się nagrzewa i gorzej się wtedy pracuje – mówił wykonawca remontu.
Całkowita wartość robót konserwatorskich wyniosła 46 863 zł. W ramach konkursu „Kapliczki Małopolski 2023” organizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, przyznano gdowskiej gminie 22 tys. zł dotacji. Pracy było dużo, bo obiekt był w złym stanie.
– Lakiery, które naniesiono, spowodowały destrukcję kamienia, wszystko trzeba było wyczyścić. Wymagało to wiele trudu, bo był to lakier olejny, który mocno przylegał do kamienia. Usuwając go, trzeba było uważać, by czegoś nie uszkodzić – mówi Eugeniusz Kasprzyk. Płaskorzeźby również były zniszczone, ale odnowił je w swoim zakładzie.
Prace uważnie obserwował gospodarz wsi, Władysław Kowalski. – Ta kapliczka jest ze mną od dzieciństwa, choć z biegiem lat zmieniało się moje spojrzenia na nią – wspomina sołtys. – W dzieciństwie była punktem orientacyjnym. W późniejszym czasie, jako miłośnika historii, zafascynowała mnie data na niej wyryta. W kolejnych latach nadszedł czas gdy wspólnie z mieszkańcami Książnic, przychodzimy tu procesją ze śpiewem na ostatnie nabożeństwo majowe. Jako sołtys od 2018 r. widziałem też w figurze inne szczegóły, jak czas się z nią obchodzi, że robią się w niej ubytki, chociaż rodzina fundatorów opiekowała się tą kapliczką jak mogła najlepiej. Dostrzegłem, że obiekt trzeba naprawić, co poparli książniczanie. Po remoncie ukazały się wcześniej niewidoczne dla mnie detale. Cieszę się, że udało się doprowadzić kapliczkę do świetności sprzed lat – dodaje.
Odnowiona figura podoba się także jego poprzednikowi. – Pamiętam, że majówki odbywały się przy innej kapliczce, przy głównej drodze. Muszę przyznać, że ta wyremontowana naprawdę ładnie teraz wygląda. Jako były sołtys bardzo się z tego cieszę – mówi Jan Migdał.
6 grudnia 2023 r. uroczystego poświęcenia fundacji dokonał ksiądz Stanisław Śliwa, proboszcz Parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Łężkowicach. – Kapliczka jest bardzo wymowna i bardzo piękna, myślę, że jest perłą Książnic i gminy Gdów. Takich kapliczek jest wiele (…) To są skarby historyczne, ale przede wszystkim świadectwa wiary naszych praojców i naszych pradziadów, ale także i nas – powiedział proboszcz łężkowickiej parafii.
Po uroczystości, podczas poczęstunku przygotowanego w sali widowiskowej, głos zabrała m.in. Zofia Pilch, której przodkowie ufundowali obiekt.
– Wasza obecność jest wyrazem wsparcia, ale także dowodem na to, jak zjednoczona jest nasza społeczność – mówiła do zaproszonych gości, dziękując księdzu proboszczowi, wójtowi i przedstawicielom gminy oraz dyrektorowi szkoły za obecność i zaangażowanie w pielęgnowanie lokalnego dziedzictwa.
Mamy nadzieję, że figura, zabezpieczona przed wilgocią i niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, przetrwa kolejne dziesięciolecia. I że – jak zachęcał wójt Zbigniew Wojas – mieszkańcy wsi spotykać się będą przy kapliczce na tradycyjnych nabożeństwach majowych.
Maria Jelonek – Bankowicz
